Ayak Problemleri

Modern yaşamın getirdiği hareketsizlik ve kullanılan kalitesiz ayakkabılar birçok ayak hastalığına neden olabilir. Ayakların gün içinde uzun saatler boyunca aynı ayakkabı içerisinde kalması, ayakkabıların konforsuz olması, hava almaması, seçilen ayakkabının ayak şekline tam olarak uymaması ayak sağlığını bozar.

Sıklıkla karşılaşılan ve kişilerin hayat kalitesini olumsuz etkileyen ayak problemleri arasında şunlar sayılabilir:

Parmak Problemleri

Halluks Valgus: Halluks Valgus ya da başparmak çıkıntısı ayak başparmağının dışa, ayak 1.tarak kemiğinin ise içe doğru açılanması sonucu tarak kemiği ile 1.parmak arasında sanki bir kemik çıkıntısı varmış gibi görüntü oluşturan deformiteye verilen isimdir.

Bu deformite öncelikle ayakkabı giyerken ve ayakkabı içerisinde ayak başparmağında ağrıya sebep olurken ilerleyen dönemde çıplak ayakla yürürken dahi ağrı oluşturabilmektedir.

Halluks Rigidus (Başparmak Artriti)

Halluks Rigidus, ayak başparmağının kökünde bulunan eklem üzerinde meydana gelen bir ayak hastalığıdır. Bu hastalık, aynı zamanda sert ayak başparmağı olarak da bilinir. Tarak kemiği ve başparmağın arasında yer alan MTP (metatarsofalangeal) olarak isimlendirilen eklemde meydana gelen sertleşmenin sonucunda hasta birey, şiddetli ağrıdan ve yürüyüp hareket etmekte güçlük çektiğinden dolayı doktora başvurur. MTP (metatarsofalangeal) eklem de diğer bütün eklemlerde olduğu gibi kıkırdak ile kaplı bir kemik ile son bulur.

Eklemde yer alan bu kıkırdağın tahribata uğraması sonucunda meydana gelen aşınma ve yırtılma ile kemiklerin uçları birbirine sürtünür. Buna bağlı olarak, aşırı sürtünme kemiğin başında, başka bir deyişle tepesinde gözle görülür bir büyümeye ya da bir kemik çıkıntısına neden olabilmektedir.

Çekiç Parmak

Genellikle ayak başparmağında veya elde 2. veya 3. parmakta görülen çekiç parmak deformitesine, özellikle spor yapan kişilerle gençler arasında sık rastlanılır. Ağrılı bir rahatsızlık olan çekiç parmak, basit önlemlerle kontrol altına alınabileceği gibi, kimi durumlarda cerrahi müdahale gerektirebilir. Bu yüzden çekiç parmağın hangi sebeplerden ileri geldiği ve çekiç parmağın tedavi yöntemi iyi belirlenmelidir.

Ayak Ön Taraf Problemleri

Sesamoid Kemik (Süngerimsi Kemik)

Sesamoid kendilerine ait ossifikasyon merkezinden gelişen yuvarlak ve oval şekilli yaklaşık 5-10 mm büyüklüğündeki kemik ve kıkırdaklardır. Sesamoid, tendonun içine gömülmüş bir kemiktir. Sesamoidler vücuttaki birçok eklemde bulunur. Normal ayakta, sesamoidler, ayak parmaklarının kökünde, ayak başparmağı ekleminin altında bulunan bezelye şeklinde iki kemiktir.

Sesamoid kemik problemleri, Sesamoid kemiklerin ve bu kemiklerle ilgili tendonların aşırı kullanıma bağlı bir yaralanma nedeniyle iltihaplanması, kronik bir stres kırığı oluşması ya da doğrudan darbe ile akut kırık oluşması gibi sesamoid yaralanması çeşitleri görülebilir.

Morton Nöroma

Morton nöroma ayağın ön kısmının etkilendiği ağrılı bir durumdur. Nöroma sinir kaynaklı iyi huylu tümörler için kullanılan bir terim olmakla beraber morton nöroma’da tümöral bir oluşumdan ziyade tarak kemikleri arasında seyreden sinirin sıkışması ve kalınlaşmasına bağlı olarak ağrıya neden olması söz konusudur.

Sıklıkla 3 ve 4. Tarak kemikleri arasındaki mesafede ortaya çıkar. Uzun süre uygunsuz ayakkabı kullanımı, halluks valgus, düztabanlık, çekiç parmak gibi ayaktaki dizilim bozuklukları nöroma gelişimi açısından tanımlanmış risk faktörleri arasındadır.

Ayak Bileği Problemleri

Ayak Burkulması

Ayağı alt bacakla birleştiren ayak bileği eklemindeki bağların veya eklem çevresindeki yumuşak dokuların ani ve ters bir hareket sonucunda gerilmesi ve bazen yırtılması ile oluşan yaralanmalara ayak burkulması adı verilir.

Burkulan eklemde şiddetli bir ağrı görülür. Burkulmadan sonraki birkaç saat içinde ise eklem çevresinde şişlik, kızarıklık, ısı artışı ve hareket kısıtlılığı oluşur.

Stres Kırığı

Stres kırıkları; ilgili kemiklerin potansiyelinden fazla güce maruz kalması sonucunda oluşan kırıklardır.

Stres kırıkları yetmezlik ve yorgunluk kırıkları olarak iki farklı grupta incelenmektedir. Aşırı yüklenme sonucunda sağlıklı kemikler yaşanan kırıklar yorgunluk kırıkları olarak adlandırılırken, direnci azalmış kemiklerde oluşan kırıklar ise yetmezlik kırıkları olarak tanımlanmaktadır. Stres kırıklarının en çok görüldüğü bölge ayak tarak kemikleridir.

Ayağın Orta Bölüm Problemleri

Metatars (Ayak Tarak Kemiği) Kırığı

Ayak tarak kemiği, beş ince ve uzun kemiklerden meydana gelir. Ayakta meydana gelen tarak kemiği kırıkları; ani burkulma, düşme, yük binmesi, ayak üzerine ağır bir cisim düşmesi gibi nedenlerle kırılmaktadır. Jones kırığı, avulsiyon kırığı, spiral veya oblik şaft kırığı olmak üzere üç farklı şekilde görülebilirler.

Lisfrank Kırıklı Çıkığı

Lisfranc (tarsometatarsal) eklemi ayaktaki küçük kemikleri (metatarsal kemikler) bütün tutan sabit bir eklemdir. Ayakta hissedilen yaylanma fonksiyonu bu eklemden kaynaklanmaktadır. Eklem, orta ayak bölümü ile tarak kemiklerini bir arada tutan bağlarla korunur.

Bu yüzden lisfrank eklem yaralanmaları nadir görülür. Ayak altına ya da ayak üzerine direk gelen darbeler, eklem bağlarının yaralanmasına hatta kemik kırılmalarına yol açabilir. Böyle durumlarda ayak içindeki küçük kemik yapılarında yer değiştirme olur ve ayak deformasyonu oluşur.

Düz Tabanlık

Ayağın iç kısmında yer alan kavisli yapı, ayağın yatay yaylanma hareketini yerine getirmesinde en büyük işleve sahiptir. Tibialis posterior kası ve tendonu kavisli yapıyı destekleyen en önemli kastır.

Bu kasta meydana gelen herhangi bir bozulma ise düz tabanlığı meydana getirir. Düz taban olan kişilerde çeşitli şikayetler görülebileceği gibi ağrısız düz tabanlık da vardır.