Omurga sağlığı, yaşam kalitesini doğrudan etkileyen unsurların başında geliyor.

Duruş, oturuş, denge ve hareket kabiliyeti insan yaşamının olmazsa olmazı… Dolayısıyla omurga sağlığında meydana gelen herhangi bir sorun, gündelik yaşamı olumsuz yönde etkiler.

Bir sorun çıkana kadar çok farkına varmadığımız, bizi ayakta tutması dışında işlevi hakkında fazla bilgiye sahip olmadığımız omurgamız vücudumuzun sessiz kahramanlarından biridir. Bedenimizin tam ortasında yer alan, hareket ve denge de dahil olmak üzere birçok farklı işlevi mümkün kılan, iç organlarımızı ve içinden geçen sinirleri ve omuriliği koruyan omurgamızı biraz daha yakından tanıyalım.

Bölümler

Omurgamız, başımız ile bacaklar arasında uzanan ve vücut ağırlığımızın üçte ikisini taşıyan bir köprü gibidir

Omurga, omur adı verilen 33 kemikten oluşur. Bu kemikler birbirlerine bağ dokusu, eklemler ve disk dediğimiz yastıkçıklarla bağlanır. Aynı zamanda hareketleri sağlayan ve omurların her birine bağlanan güçlü omurga çevresi kaslarımız vardır. Omurga 5 bölüme ayrılır: servikal, torasik ve lomber omurga bölümleri ve sakrum ve kuyruk sokumu kemikleri.

Omurganın servikal bölümü, omurgadaki en üst yedi omurdan, (C1- C7)’den oluşur ve kafatasının tabanına bağlanır. En üstteki iki omur, kafatasını omurgaya bağlamak için eklemi oluşturan atlas ve eksen olarak da bilinir. Servikal bölge, boynun hareketliliği ve normal işleyişinin yanı sıra beyinden vücuda giden omuriliğin, arterlerin ve sinirlerin korunmasından sorumludur.

Omurganın torasik bölümü, servikal ve lomber vertebralar arasında, göğüs seviyesinde bulunur. Bu bölümdeki omurlar T1 ila T12 olarak etiketlenmiştir ve kaburgalar ile birlikte göğüs kafesini oluşturarak akciğer ve kalbin korunmasını sağlar.

Lomber bölüm, torasik omurlar ve sakrum arasında bulunur. L1’den L5’e kadar etiketlenmiş beş lomber vertebra, omurganın ana ağırlık taşıyan bölümüdür.

Sakrum: Bu üçgen şeklindeki kemik kalçalara bağlanır. Beş sakral omur (S1’den S5’e) bebek anne karnında gelişirken birleşir, yani hareket etmezler. Sakrum ve kalça kemikleri, pelvik kuşak adı verilen bir halka oluşturur.

Kuyruk sokumu (kuyruk kemiği): Dört kaynaşmış omur, omurganın alt kısmında bulunan bu küçük kemik parçasını oluşturur. Pelvik taban kasları ve bağları kuyruk sokumuna yapışır.

Omurga Eğriliği

Omurga normalde önden-arkadan bakıldığında düz bir çizgidir.

Bununla birlikte, ayakta yandan bakıldığında omurganın bazı normal, kademeli eğrileri vardır. Omurganın boyun ve bel bölgesi içe doğru kıvrılmış anlamına gelen lordotik bir eğriye , torasik bölgesi ise dışa doğru kıvrılmış anlamına gelen kifotik bir eğriye sahiptir.

Bu omurga eğrileri, dik dururken vücut dengesinin korunmasında yardımcı olur. Başın ve üst vücudun ağırlığını da destekler. Omurga eğriliğinin fazla oluşu ise omurga dengesizliğine bunun sonucunda da ağrı ve /veya hareket kaybı ile sonuçlanabilecek omurga problemlerine neden olabilir.

Sağlıklı yetişkin omurgaları pelvisin üzerine yerleşmiştir, bu nedenle dik duruş sırasında kaslar zorlanmaz.  Omurga pozisyonundaki değişiklikler ise kasları zorlayabilir ve omurga deformitesine neden olabilir. Omurga yaralanırsa ve düzgün çalışamıyorsa, çok ağrılı ve hatta sakatlayıcı olabilir.

Omurga Anatomisi

Omurganın Parçaları

Omurga, omuriliği koruyan, hareketi kolaylaştıran ve vücudu destekleyen birçok parçadan oluşur.

Omurilik

Omurilik beyin ile kol, gövde ve bacaklar arasında irtibatı sağlayan ve beyinden bu bölgelere emir getiren ve götüren sinir dokusundan oluşur. Tıpkı bir elektrik kablosu gibi görev yaparak; el ve kollarımızın, ayak ve bacaklarımızın, duyu fonksiyonumuzun çalışmasını sağlar

Sinir kökleri

Sinir kökleri, omurilik ile vücudun kollar, bacaklar ve organlar gibi diğer bölümleri arasında bilgi iletimi ile görevlidir.

Vertebral Gövde

Silindir şeklindeki omur gövdesi, omurların ağırlık taşıyan yapısıdır.

Lamina (tabaka)

Laminanın düz plakaları, omur kanalının dış duvarını oluşturur ve omuriliğin korunmasına yardımcı olur.

Vertebral Kanal

Omurilik, lamina ve omur gövdesinin oluşturduğu bu kanalda oturur.

Pedikül

Pediküller laminayı vertebra gövdesine bağlar.7 Diskler

Diskler omurları ayırır. Omurganın rahat hareket etmesini sağlayan sert, elastik malzemeden yapılmıştır.

Artiküler Faset

İki komşu omurun bağlandığı eklem yüzeyleridir.

Spinöz Çıkıntı

Spinöz çıkıntı, omurda arkaya doğru uzanan çıkıntıdır. Omurları hareket ettiren ve stabilize eden kaslar ve bağlar, spinöz çıkıntılara bağlanır.

Transvers (Enine ) Çıkıntı

Her bir omurun kenarlarından yanlara uzanan çıkıntılardır. Omurları hareket ettiren ve stabilize eden kaslar ve bağlar transvers çıkıntılara bağlanır.

Omurilik, alt gövdeye ve bacaklara giden birçok farklı sinir köküne ayrıldığı L1 seviyesinde biter. Bu sinir kökleri demetine “at kuyruğu” anlamına gelen cauda equina denir.

Omurgayı hangi koşullar ve bozukluklar etkiler?

Bel ve sırt ağrısı toplumun %80’ini etkiliyor.

Bel ve sırt ağrısına neden olan birçok farklı durum vardır. Omurga rahatsızlıkları, bel ağrısı, orta ve üst sırt ağrısı yapabilir. Ayrıca kol ve bacaklarda ağrı ve/veya karıncalanmaya sebep olabilir.  Çoğu tıbbi durum gibi, sırt ağrısı da çeşitli metodolojilerle tedavi edilebilir. Doğru teşhis, doğru tedaviyi belirlemenin anahtarıdır.